”Als ik het zou hebben gedaan, zou het een overdosis zijn geweest.”

foto 1

Suzanne is achttien jaar oud en heeft een enorm litteken. Niet aan de buitenkant, maar van binnen. Ze zit momenteel in 6 VWO in Haarlem. Ze heeft plannen voor de toekomst, maar het had niet veel gescheeld of die toekomst was er niet geweest. Suzanne heeft mij gevraagd of ze anoniem haar verhaal mag doen. Dit is dus niet haar echte naam. We gingen op pad in Haarlem.

‘’Ik weet nog niet welke studie ik wil gaan doen. Ik wil in ieder geval naar de TU Eindhoven.’’ Op het eerste gezicht zie je niks aan Suzanne. Een doodgewone jonge meid die, net als alle andere meisjes van haar leeftijd, gewoon in het weekend gaat stappen met vriendinnen, een bijbaantje heeft in een bouwmarkt en sporadisch wat aandacht schenkt aan haar huiswerk.

Wat je niet ziet aan haar, is dat zij haar eigen zelfmoord, tot aan de manier waarop, had uitgedacht. ‘’Ik wilde van mijn pijn af. Ik voelde me zo ontzettend depressief. Als ik het zou hebben gedaan zou het een overdosis medicijnen zijn geweest. Gelukkig besefte ik me elke keer dat ik te veel mensen pijn zou doen.’’

Suzanne en ik hebben afgesproken in Haarlem. Het is half vijf. Het plan is om ergens te gaan zitten voor het interview. Dan kan ik mijn notitieblok erbij pakken en het gesprek opnemen zodat ik later niks over het hoofd zal zien. Op zoek naar een plek om te zitten lopen we door het centrum van Haarlem. Alsof we elkaar al jaren kennen begint Suzanne te vertellen over haar ervaringen. Het zit erg hoog merk ik. We raken in gesprek. Een uur later kijk ik op de stationsklok. Zonder ook maar enig besef van de omgeving en de tijd hebben we het hele interview wandelend gedaan. Geen notities en geen opnames, maar dit verhaal vergeet je niet zo snel.

‘’Ik ben aangerand. Eerst draaide ik er altijd omheen. Ik wilde het aan niemand vertellen. Nu durf ik het te zeggen. Ja, ik ben aangerand.’’

Suzanne is met haar school in Rome. Op een ochtend gaan ze op excursie. Alle leerlingen moeten zich verzamelen in de lobby van het hotel. Ze is iets vergeten dus ze gaat nog even snel terug naar haar kamer. Ze loopt haar kamer in. Op dat moment gaat haar buurman, een wat oudere man, achter haar aan. Hij doet de deur achter zich dicht, pakt haar vast en begint haar aan te raken. ‘’Op dat moment was ik verstijfd van angst. Ik durfde niks te doen, geen idee waartoe hij in staat was. Het had vijf minuten kunnen zijn maar ook twee uur. Dat weet ik niet. Op een gegeven moment heb ik hem van me afgeduwd en gezegd dat ik het niet wilde. Ik ben de kamer uit gerend.’’

Terug in de lobby vertelt ze wat er is gebeurd. Ze wordt niet geloofd. Later op de dag is er zelfs een jongen die haar ‘voor de grap’ van achteren bespringt. Ze raakt volledig in paniek.

‘’Toen ik thuis kwam vertelde ik het aan mijn ouders. Zij geloofden me ook niet. Mijn vader lachte er zelfs om. Het werd vanaf toen alleen maar erger. Als ik een avond uitging durfde ik ’s nachts niet meer de deur open te doen. Ik was bang dat er iemand achter de deur zou staan die mij wat aan zou willen doen.’’

Tijd voor actie, maar hoe?

Suzanne kreeg last van hevige hyperventilatie, hoofdpijn, misselijkheid en slapeloosheid. Maar het ergste van alles was de angst om naar buiten te gaan. ‘’Ik durfde niet meer in mijn eentje op straat te lopen of te fietsen. Ik wilde altijd dat er iemand bij me was. Dan deed ik giechelig tegen mijn vriendinnen dat ze met me mee moesten fietsen, maar het was verre van giechelig bedoeld.’’

Ze was erg depressief en kreeg zware zelfmoordneigingen. Na twee maanden vond ze dat het tijd werd voor actie. ‘’Dat was erg lastig. Want hoe ga je over tot actie? Ik was pas zeventien. Mijn ouders hadden er voor mijn gevoel geen begrip voor. Dus ik ben naar de huisarts gegaan om het te vertellen. Die heeft me meteen doorverwezen naar de psychiatrische afdeling in het ziekenhuis zodat ik antidepressiva kon krijgen. Ook verwees hij me door naar een psycholoog.’’

Voor de psycholoog was het snel duidelijk; Suzanne heeft PTSS. Omdat haar omgeving er niks mee deed heeft ze het weggestopt. ‘’Ik dacht op een gegeven moment zelfs bij mezelf dat ik me niet zo moest aanstellen. Dat heeft het alleen maar erger gemaakt.’’

Ze werd doorverwezen naar jeugdriagg. Een afdeling in het ziekenhuis die gespecialiseerd is psychische aandoeningen bij jongeren tot 23 jaar. Daar kwam Suzanne drie keer per week. Ze onderging cognitieve gedragstherapie, EMDR en ze kreeg medicijnen. De zelfmoordgedachten namen af en ze werd meer open over haar ziekte. ‘’Ik durf nu aan mensen te vertellen wat er met me aan de hand is. Ik kan uitleggen waarom ik zo vaak naar het ziekenhuis moet. Daarvoor draaide ik eromheen, maar nu durf ik het te zeggen. Ik ben aangerand.’’

‘’Mijn streven is een acht. Dan ben ik tevreden.’’

Voordat ik met Suzanne had afgesproken was ze nog in het ziekenhuis. ‘’We hebben net afgesproken dat ik nog maar eens in de twee weken hoef te komen. Het gaat veel beter.’’

Op de vraag hoe goed ze zich nu voelt op een schaal van nul tot tien antwoordt ze: ‘’Ik ben nu een zes of een zeven. Mijn streven is een acht. Dan ben ik tevreden. De PTSS zal nooit helemaal weggaan maar het zal me in ieder geval niet meer tegenhouden. Ik ben nog jong en ik heb gelukkig nog een heel leven voor me.’’

PTSS op een laag pitje

Schermafbeelding 2013-10-08 om 12.31.27

Vier weken geleden ging PTSS de lucht in met het doel om mensen te laten zien wat een posttraumatisch stressstoornis is, hoe je het kan krijgen en om te laten zien hoe je er weer vanaf komt. Dit is de laatste post (onder voorbehoud) dus een kleine resumé is dan ook wel op zijn plaats. 

Als je een been breekt is het heel erg simpel. Je hebt vreselijke pijn, je gaat naar het ziekenhuis en (als het meezit) ben je na een paar weken in het gips weer zo fris als een hoentje. Maar een been is een been en die zit bij iedereen hetzelfde in elkaar. Dat is met een psychische aandoening anders. Iedereen heeft zijn eigen hersenen en hoewel die er anatomisch gezien allemaal hetzelfde uitzien zijn ze van binnen bij iedereen anders. Je hebt ergens last van, maar je weet niet wat. Je weet niet waar het vandaan komt en het is lastig om aan mensen uit te leggen waar je last van hebt. Daarom ben ik PTSS begonnen. Een psychische aandoening die, naar mijn mening te weinig wordt uitgelicht.

Therapeute Patrice klust eigenlijk al veertig jaar aan zichzelf

Het begon vier weken geleden. Een kleine samenvatting van de geschiedenis van PTSS. Toen ging ik op zoek naar mensen die de stoornis een gezicht konden geven. Ik stuitte op psychotherapeute Patrice Nieuwenhuijs. Zij zou mij wat meer gaan vertellen over het onderwerp. Dat was ook zeker gelukt. Ik had van tevoren alleen niet verwacht dat ik na een interview van een uur met een diepe zucht van verbijstering naar huis zou fietsen. Patrice had niet alleen maar deskundigheid. Ze had ook een enorme lading ervaring. Sterker nog; dankzij haar ervaring is zij de therapeute geworden die ze nu is.

Een week later onderging ik bij Patrice een behandeling EMDR. Met een camera op mijn hoofd transformeerde ik in politieman John en werd mijn trauma behandeld.

Een afgeschermd gezicht

Op zoek naar slachtoffers van PTSS kreeg ik een bericht van Suzanne. Zij had iets vreselijks meegemaakt en wilde haar verhaal graag kwijt. Ik ging op pad naar Haarlem en kwam terug met een gigantische brok in mijn keel. Suzanne was het slachtoffer geworden van aanranding en werd vervolgens door niemand geloofd. Dit leidde tot zware depressie, PTSS en zelfs zelfmoordgedachten.

Om meer verhalen zoals die van Suzanne en Patrice te kunnen vertellen ging ik verder zoeken. Ik belde naar verschillende instanties zoals de Nederlandse Spoorwegen, waar onder conducteurs en machinisten veel PTSS voorkomt, de politie en naar het Ministerie van Defensie. Bij allen kreeg ik nul op rekest. De reden was vaak onduidelijk of ik stuitte op het probleem dat ik maar een student was en dat er alleen maar tijd kon worden vrijgemaakt voor gerenommeerde media. Ook plaatste ik oproepen op PTSS-fora. Ook hier kreeg ik geen gehoor of werden mijn oproepen zelfs verwijderd vanwege vermeende reclame-uitingen. Zonde, want mijn missie was om PTSS een gezicht te geven en niet om meer lezers naar mijn blog te trekken. Door deze teleurstellingen besloot ik, mede door de vele vragen, om mijn eigen verhaal door gastblogger Dave te laten opschrijven.

PTSS gaat voor nu even op een laag pitje, maar heb jij dringend behoefte om je verhaal alsnog te vertellen, schroom niet neem contact met me op.

PTSS in de media

De afgelopen tijd was deze blog niet de enige plek waar PTSS ter sprake kwam. In verschillende media doken verhalen op van mensen die een trauma hebben gekregen door hun werk of door persoonlijke omstandigheden. Een greep uit de media van afgelopen maand:

7 oktober 2013

De Provinciale Zeeuwse Courant bericht over een ex-werkneemster van Vluchtelingenwerk Nederland die een schadevergoeding heeft gekregen van haar voormalig werkgever omdat zij PTSS heeft opgelopen tijdens haar werk:

Schermafbeelding 2013-11-06 om 12.51.29Kijk voor het volledige artikel op:

http://www.pzc.nl/algemeen/economie/schadevergoeding-voor-gegijzelde-werkneemster-1.4041074

15 oktober 2013

In een aflevering van het BNN-programma Je Zal Het Maar Zijn vertelt Eelco over de moord op zijn moeder en dat hij daar PTSS aan heeft overgehouden:

Schermafbeelding 2013-11-06 om 12.52.53Bekijk hier de hele aflevering:

http://jezalhetmaar.bnn.nl/zijn/video/aflevering/141

23 oktober 2013

Op de website van gratis dagblad Spits staat een artikel over de toename van geweld tegen hulpverleners in de herfst en hoe dat PTSS kan opleveren:

Schermafbeelding 2013-11-06 om 12.54.31Kijk voor het hele artikel op:

http://www.spitsnieuws.nl/archives/binnenland/2013/10/hete-herfst-hulpverleners

24 oktober 2013

In RTL Late Night, een programma van RTL 4, vertelt een politieagent dat hij PTSS heeft opgelopen tijdens zijn werk:

Bekijk hier het fragment:

25 oktober 2013:

Op de website van het Algemeen Dagblad verschijnt een artikel over een Amerikaanse militair die PTSS heeft opgelopen door zijn werk als drone-bestuurder:

Schermafbeelding 2013-11-06 om 12.27.15

Kijk voor het volledige artikel op:

http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/3533018/2013/10/25/Brandon-doodde-met-een-joystick-1626-mensen.dhtml

 

 

 

 

”Er zitten gewoon gaten in mijn geheugen, terwijl ik compleet nuchter was”

Sinds het begin van deze blog heb ik veel vragen gekregen over mijn persoonlijke ervaring met PTSS. In de about heb ik geschreven dat deze blog niet over mij gaat maar dat ik op deze blog ruimte maak voor de verhalen, ervaringen en deskundigheid van anderen. Ik ga overstag. Dave de Geus, afgestudeerd aan de Hoge School Utrecht Journalistiek en nu hard bezig met zijn master Nieuwe Media aan de UvA, is de aangewezen persoon om mijn verhaal aan jullie te vertellen.

Schermafbeelding 2013-05-11 om 14.52.53

In deze blogpost draaien we de rollen even om: de schrijver van het PTSS- blog neemt plaats aan de andere zijde van de tafel en hoeft zich niet te bekommeren om het stellen van vragen. David Hoogendam benadrukt op zijn blog dat het niet om hem, maar om anderen gaat. Andere mensen die lijden als gevolg van PTSS. Echter, kan ik mij als gastblogger heel goed voorstellen dat de trouwe volger van deze blog benieuwd is naar het eigen PTSS-verhaal van de 23-jarige student Journalistiek en zijn drijfveren om de blog draaiende te houden.

“De intercity van Utrecht naar Amsterdam rijdt vandaag niet in verband met een aanrijding met een persoon.” De doorgewinterde treinreiziger heeft deze mededeling vast weleens gehoord tijdens het lange wachten op het perron. Een zelfmoord op het spoor kan leiden tot een traumatische stoornis voor conducteur, maar ook voor de reiziger. Het overkwam David, toen eind 2011 een meisje voor de trein sprong waarin hij op dat moment net een plekje in de voorste coupe had gevonden. Enige tijd na het voorval kreeg hij last van onverklaarbare pijntjes, hyperventilatie en paniekaanvallen. Maar dat linkte hij in eerste instantie niet aan de zelfdoding van het meisje.

De pijntjes en hyperventilatie deden hem besluiten een bezoekje te brengen aan de huisarts. Deze stelde vast dat hij hyperventileerde. “Zoiets komt natuurlijk niet ‘out of the blue’, dus we moesten op zoek naar een verklaring. Maar eerst ging ik in therapie om mijn ademhaling onder controle te krijgen. Dat lukte vrij snel, maar de hyperventilatie-aanvallen bleven komen. Daarom moest ik toch naar een psycholoog.”

De zoektocht naar een verklaring voor de hyperventilatie duurde vervolgens langer dan verwacht. Uiteindelijk kwam David onder behandeling te staan bij een psychotherapeute. Deze stelde PTSS bij hem vast. Zij vroeg hem een lijstje te maken van gebeurtenissen die de oorzaak van zijn PTSS konden zijn, in de vorm van een tijdlijn. “Het meisje dat voor de trein sprong was natuurlijk een heftig gebeuren, maar ik heb zelf nooit de link gelegd tussen dat en mijn hyperventilatie. Op mijn lijstje zette ik zeer gedetailleerd uiteen wat het kon zijn. Daar beschreef ik bijvoorbeeld ook op dat ik ooit bijna van een heuvel ben gevallen in Italië en dat mijn ouders zijn gescheiden, maar de psychotherapeute pikte het treinvoorval eruit.”

Het vliegt wel weer over

Voordat de diagnose PTSS werd vastgesteld, sprak David niet uitgebreid met zijn omgeving over de hyperventilatie en paniekaanvallen. Hij was nooit een kleinzerig persoon geweest en dacht dat het wel over zou vliegen. Op een gegeven moment werd een paniekaanval zo heftig dat hij zichzelf tijdens een aanval even kwijt raakte. “Ik kreeg een aanval en ging naar buiten om even te lopen. Ik weet alleen niet meer waar ik heb gelopen. Er zitten gewoon gaten in mijn geheugen van die middag, terwijl ik verder compleet nuchter was. Dat voelt heel vreemd.” Over de aanvallen sprak hij onder meer met zijn vriendin en vervolgens vertelde hij ook zijn huisgenoten en vrienden dat hij daarvoor in therapie moest. Toen de diagnose werd gesteld was iedereen in zijn directe omgeving wel op de hoogte.

Om de traumatische gebeurtenis te verwerken volgde David bij de psychotherapeute een EMDR-behandeling, waarbij door middel van een soort hypnose het visuele plaatje van het heftige moment uit het geheugen gewist worden. Tijdens deze behandeling is de PTSS’er wel bij bewustzijn. “Ik kan nog goed navertellen wat er gebeurde, maar het beeld is uit mijn hoofd”, legt hij uit. Daardoor koppel ik bijvoorbeeld de toeter van een trein niet meer aan dat moment.”

Hij besloot van start te gaan met deze blog om mensen duidelijk te maken wat PTSS precies inhoudt. “Het syndroom is bij velen vrij onbekend; vaak denkt men bijvoorbeeld dat alleen soldaten die terugkomen uit oorlogsgebied het kunnen krijgen. Ik wil de wereld laten lezen dat iedereen PTSS kan krijgen en dat het ook door kleinere, persoonlijke ervaringen kan ontstaan.”

Vrouwen hebben de buik vol van PTSS

7241780178_d6f12e91cd_o

Als je aan een vrouw van middelbare leeftijd vraagt wat het mooiste is wat ze ooit heeft meegemaakt, zal het antwoord op de vraag vaak ‘de geboorte van mijn kinderen’ zijn. Maar voor veel vrouwen zal dat niet het eerste zijn wat in ze op komt. Voor deze vrouwen was de bevalling of de zwangerschap geen positieve gebeurtenis maar de aanleiding voor een regelrecht trauma.

Uit onderzoek is gebleken dat jaarlijks meer dan tweeduizend vrouwen PTSS oplopen door een bevalling. Dit kan bijvoorbeeld komen door een vroegtijdige bevalling of door zwangerschapsvergiftiging. Onder zwangere of bevallen vrouwen heerst een taboe op psychische problemen. Dit komt omdat vrouwen het gevoel krijgen dat ze hebben ‘gefaald’. Hierdoor lopen de moeders veel te lang door met hun problemen waardoor de PTSS erger kan worden.

De gevolgen van PTSS bij de moeders kunnen verstrekkend zijn. Veel vrouwen kampen met angst- en paniekstoornissen, slapeloosheid en hebben last van lusteloosheid. Dit kan weer invloed hebben op de verzorging en opvoeding van de kinderen. Ook zijn vrouwen vaak bang om nog een keer zwanger te worden.

Het programma EenVandaag van de AVRO besteedde afgelopen zomer aandacht aan het onderwerp:

Op de website van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) pleit Claire Stamrood, die promoveerde op psychische problemen na de bevalling, voor een standaard check op PTSS bij vrouwen waarbij de bevalling niet helemaal is gegaan zoals het hoort. Ook de vaders van de pasgeboren kindjes kunnen te maken krijgen met PTSS na een moeizame bevalling van hun vrouw. Ook hier moet volgens Claire Stamrood meer aandacht aan geschonken worden.

Bronnen:

http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/118907-posttraumatische-stress-stoornis-ptss-na-bevalling-kind.html

http://www.umcg.nl/NL/UMCG/Nieuws/Persberichten/Pages/Meer_dan_2000_vrouwen_ontwikkelen_elk_jaar_PTSS_na_de_bevalling.aspx

http://www.eenvandaag.nl/gezondheid/46291/ptss_na_bevalling_vrouwen_zien_af_van_tweede_kind

PTSS ging al 2.0. EMDR gaat 3.0

Bron: HKU Caren / Youtube

Bron: HKU Caren / Youtube

EMDR is al breed uitgelicht op deze blog, maar kan natuurlijk niet achterblijven bij de technologische ontwikkelingen van de 21e eeuw. Een vleugje EMDR, een snufje cognitieve gedragstherapie en een flinke scheut virtual reality komen samen in een smakelijke maaltijd; 3MDR.

3MDR is een nieuwe en nog zeer onbekende behandelingstherapie voor PTSS. Het is ontwikkeld door het Militair Revalidatie Centrum Aardenburg, Militair Geestelijke Gezondheidszorg en de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. De hypermoderne therapie is  ontworpen voor militairen die terugkeren uit een oorlogsgebied met PTSS. Het verschil tussen EMDR en 3MDR is dat je bij de tweede uit je luie stoel moet komen en door middel van beweging de strijd moet aangaan met je PTSS.

Hoe werkt 3MDR?

Bij 3MDR staat de patiënt op een loopband voor een gigantisch scherm. Als de patiënt begint te lopen op de band beweegt het beeld mee alsof je echt door virtuele wereld heen loopt. Tijdens de wandeling komt het slachtoffer beelden tegen die persoonlijk zijn geselecteerd en die betrekking hebben op het trauma.

Dit is het moment dat de, ondertussen herkenbare, EMDR-therapie weer tevoorschijn komt. Op het moment dat de patiënt zo’n beeld ziet vraagt de therapeut welke emoties daarbij komen kijken. Het antwoord komt in enorme letters op het scherm. Vervolgens verschijnt er een rode stip (de vervanger van de vingers van de therapeut) die van links naar rechts beweegt op het scherm. Net als bij de gebruikelijke EMDR vraagt de therapeut de emotie en het gevoel een cijfer te geven.

Deze sessie wordt net zo vaak herhaald tot het cijfer tot het laagste punt gedaald is. Hierna wordt de patiënt weer losgelaten in de virtuele wereld maar nu vergezeld met positief stimulerende muziek die het gevoel geeft dat er iets bereikt is.

In onderstaand filmpje, gemaakt door de drie ontwikkelende partijen, is te zien hoe het precies in zijn werk gaat:

 

3MDR is een therapie die nog in de kinderschoenen staat. Er is nog geen uitgebreid onderzoek gedaan en er is nog niet veel over gepubliceerd. De eerste tests zijn zeer positief uitgevallen en de reacties van de testpersonen waren ook erg goed. 3MDR-therapie is genomineerd voor de Accenture Innovation Awards 2013.

Bronnen:

http://emdrcongres.nl/EC/programma/prsentatieronde-2/b5-2/

http://www.accenture.com/Microsites/innovationawards/concepts/Pages/concept.aspx?conceptID=228

http://www.youtube.com/channel/UCa-u3K7eLiE4YZWIpZZsiNA?feature=c4-feed-u

 

Do not try this at home

 

EMDR, cognitieve gedragstherapie en medicijnen kunnen de oplossing zijn voor PTSS. Werkt dit niet? Er is nog een manier… Een wat meer onorthodoxe manier…

Uit verschillende onderzoeken, zoals deze, is gebleken dat MDMA, de werkzame stof in een XTC-pil, uitkomst kan bieden bij het behandelen van een trauma. In de jaren ’80 van de vorige eeuw werd MDMA op de lijst met verboden middelen gezet omdat steeds meer mensen het gingen gebruiken als partydrug. Maar voordat MDMA een populaire drug werd op de dansvloer gebruikten psychiaters en therapeuten over de hele wereld (zelfs in het conservatieve Amerika) het middel als behandelmethode voor mensen met psychische aandoeningen.

In de jaren ’80 ging men er van uit (zonder hard bewijs) dat MDMA-behandelingen op lange termijn zouden leiden tot neuroses, psychoses en andere psychische klachten. De drug werd in veel landen verboden en dus ook niet meer gebruikt als therapeutisch middel.

Wat doet MDMA met je?

Ik ga niet vervallen in een hele hoop moeilijke medische termen. Hét drugsprogramma bij uitstek, Spuiten en slikken van BNN, deed uiteraard al ‘onderzoek’ naar MDMA:

Omdat het om een onderzoek met drugs gaat, is het erg omstreden en is het lastig om toestemming te krijgen.  Toch is sinds een paar jaar het onderzoek naar therapeutisch gebruik van de drug weer toegenomen en de resultaten zijn veelbelovend. Zo zou 80% van de proefkonijnen genezen zijn van hun PTSS.

In het programma Drugs inc. van National Geographic hebben ze een aflevering gemaakt over MDMA. Hierin hebben ze ook laten zien dat MDMA therapeutisch kan werken:

Zoals je ziet vermindert de MDMA de sterke angstgevoelens die psychische (en dus ook PTSS) patiënten hebben en zorgt het voor ontspanning. Dit in combinatie met de juiste therapie kan dus leiden tot de genezing van PTSS.

 

Bronnen:

Click to access 0269881110378371.full.pdf

http://www.nationalezorggids.nl/ggz/nieuws/13805-ptss-verminderd-door-therapeutische-sessies-met-mdma.html

MAPS.org – Support Psychedelic Science

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1810769/2010/10/24/Ecstacy-tegen-posttraumatische-stresssyndroom.dhtml

http://nl.wikipedia.org/wiki/MDMA

Click to access mithoefer_etal_2012_ltfu.pdf

 

 

Zelfs PTSS gaat 2.0

foto 1foto (1)

Er zijn enorm veel bezwaren te bedenken tegen smartphones, tablets en smartglasses. Je privacy ligt op straat, mensen gebruiken hun apparaat in plaats van hun eigen hersenen, er gebeuren meer ongelukken in het verkeer, noem het maar op. Maar al deze technische snufjes hebben ook genoeg voordelen die we natuurlijk allemaal kennen. Ook voor PTSS komt de iPhone goed van pas.

PTSD coach: Jouw digitale therapeut

Dit is een app gemaakt in opdracht van het Amerikaanse Ministerie van Defensie. In eerste instantie is de applicatie bedoeld voor Amerikaanse militairen die kampen met het posttraumatisch stresssyndroom, maar als je door het programma heen bladert zie je snel genoeg dat de focus totaal niet ligt op militairen. Iedereen die met PTSS te maken heeft, direct of indirect, kan gebruik maken van de PTSD coach.

Als je de app opent zie je vier plaatjes. Learn, Self Assessment, Manage Symptoms en Find Support. Onder het kopje ‘Learn’ krijg je antwoord op al je vragen over PTSS en de behandelmethoden.

foto 2

In het hoofdstuk ‘Self Assessment’ krijg je een digitale coach die je bijvoorbeeld een keer per week of per maand een lijst van 17 vragen laat beantwoorden. Deze coach vat dan samen in een grafiek hoe je PTSS zich ontwikkelt. Zo kun je dus zien of je vooruitgang boekt of niet.

foto

Als je even een moeilijk moment hebt, bijvoorbeeld een angst-of woedeaanval of het lukt je niet om in slaap te vallen, dan kan je op ‘Manage Symptoms’ drukken. Daar zie je een overzicht van acht verschijnselen. Heb je bijvoorbeeld een woedeaanval? Klik dan op ‘Angry’. Daar geef je aan hoe hevig je woede is en geeft je coach je een tip zodat je woedeaanval onder controle kan krijgen.

foto 3foto 5

Last and a little bit least, is er nog ‘Find Support’. Hier zie je drie knoppen. De bovenste en onderste knoppen heb je, als niet-Amerikaan, niks aan. Hier staan Amerikaanse hulplijnen die je als Nederlander niet kunt bellen. De middelste knop ‘Setup My Support Network’ kan je wel gebruiken. Hier kun je een telefoonlijst samenstellen met al jouw contactpersonen die jij denkt nodig te hebben als je een moeilijk moment hebt. Denk aan je therapeut, je dokter of gewoon je moeder.

foto 4

Als je er even doorheen zit is PTSD coach prima geschikt om je door het ergste heen te slepen. Je moet de app alleen niet verwarren met een echte therapeute of een ander medisch specialist. Zij kunnen je permanent van je klachten af helpen.

Een groot nadeel aan de app is wel dat je een behoorlijk woordje Engels moet kunnen spreken om de medische termen te kunnen begrijpen.

PTSD coach is niet de enige applicatie die je kan helpen bij PTSS. Zo heb je app ‘PTSD Support’ waar je met andere mensen kunt chatten die PTSS hebben (Engels), Breathe2Relax waar je ademhalingsoefeningen kunt doen (Engels) en ‘In-Balanz’ waar je aan kunt geven waar je last van hebt zodat de app je oefening op maat kan geven (Nederlands).

”Dan gaan we nu EMDR doen”

John  (38) is gediagnostiseerd met PTSS. Nu moet hij er zo snel mogelijk vanaf komen. Hij wil weer aan het werk, hij wil weer leuke dingen kunnen doen en hij wil vooral zichzelf weer zijn. Zijn therapeute beveelt EMDR aan.

Om te laten zien wat EMDR is, heb ik John met een camera naar de therapeute gestuurd. Voorafgaand aan de EMDR moeten eerst een paar dingen worden vastgesteld:

Patrice: ‘’Welkom John, we gaan EMDR doen en dat is om een traumatische ervaring te verwerken. Je hebt een personenauto verpletterd zien worden onder een vrachtwagen en die mensen zijn overleden. Dat is blijven plakken en dit belemmert je in je werk als politieman. Je hebt hier een negatieve overtuiging over jezelf aan overgehouden. Kan je vertellen wat die negatieve overtuiging is?’’

John: ‘’Dat is de onmacht, het niks meer kunnen doen.’’

Patrice: ‘’Als je dat gevoel een cijfer van 0 tot 10 geeft, welk cijfer is dat dan?’’

John: ‘’Een 8.’’

Patrice: ‘’Dus dat zit erg diep. En bij dat gevoel hoort een emotie. Hoe heftig is die emotie van 0 tot en met 7?’’

John: ‘’Dat is toch wel een 7.’’

Patrice: ‘’Dan gaan we nu EMDR doen.’’

John is een fictief persoon. Hij is dus niet beschikbaar voor verder commentaar.

De EMDR wordt net zo lang toegepast tot de cijfers, van de overtuiging en van de emotie, tot het laagste punt gekomen zijn. Dit kan meerdere sessies duren, maar dit kan ook in één sessie al gebeuren. Dat is per trauma en per persoon verschillend.

Bronnen:

http://www.emdr.nl/, Vereniging EMDR Nederland

Patrice Nieuwenhuijs, Therapeute Amsterdam, www.therapie-amsterdam.net, 06-51146488

Met dank aan:

Matthias Sanders, technische ondersteuning

PTSS? Wat?

Patrice Nieuwenhuijs

In eerste instantie kwam ik bij Patrice Nieuwenhuijs voor haar deskundigheid. In een indrukwekkend verhaal bleek dat zij niet alleen geleerd therapeute is, maar dat zij ook ervaringsdeskundige is op het gebied van PTSS. Over op de orde van de dag. Wat is PTSS? Hoe komt het? Wat moet je doen als je het hebt en hoe gaat het weer weg?

John is een politieman van 38 jaar oud. Op een maandagochtend wordt hij wakker, weliswaar met een maandagochtendhumeur, maar vol goede moed stapt hij uit bed, doet zijn routines en stapt de auto in naar zijn werk. Hij rijdt de A10 op: file. What else is new?

Stapvoets beweegt zijn stalen ros over de weg. Dan ziet hij de oorzaak van de file: Een vrachtwagen ligt ondersteboven in de vangrail met daaronder niet meer dan een stuk schroot van wat een personenauto hoort te zijn. De file lost op en John rijdt door. Maar dan gebeurt er iets wat hij nog nooit ervaren heeft. Zijn hart begint als een razende te kloppen, het zweet staat in zijn handpalmen en wordt duizelig. Hij krijgt het gevoel dat hij zo snel mogelijk de auto uit moet. Zijn voet duwt zo hard mogelijk op het gaspedaal. Gelukkig zonder ongelukken te maken komt hij aan op zijn werk.

Na wat frisse lucht, een sigaret en een glas water is de schrik ervan af en gaat hij aan de slag. Enkele dagen later gebeurt hem precies hetzelfde in de auto alleen zonder dat hij een ongeluk ziet. Hij snapt er niks van en besluit naar de huisarts te gaan. Die vermoedt stress en verwijst hem door naar een psycholoog.

Na het gesprek is het de psycholoog volstrekt duidelijk. John heeft een trauma. Voor zijn werk moest hij –ongeveer een jaar voor zijn eerste paniekaanval in de auto- uitrukken voor een ongeluk op de A10. Het leek wel oorlog. Een personenauto lag totaal verpletterd onder een vrachtwagen. Alle inzittenden waren op slag dood. Maar John is politieagent. Dat hoort erbij. Toch?

John zijn verhaal is schrijnend, maar gelukkig is het niet waargebeurd. John bestaat ook helemaal niet. Maar zo’n soort verhaal hebben duizenden mensen wel moeten vertellen op het kerstdiner met de familie.

Posttraumatische stress-stoornis? Wat?

Patrice Nieuwenhuijs is psychotherapeute in Amsterdam. Zij behandelt patiënten met een trauma. ”Een trauma is een ervaring die je niet verwerkt hebt en die zich in je hoofd en lijf heeft vastgezet middels gedachten en beelden. Deze komen er later uit omdat ze worden getriggerd door de buitenwereld. En als zo’n trauma wordt getriggerd en je weet niet hoe je ermee om moet gaan krijg je angstgevoelens en paniekaanvallen en dan gaat er een repeterend patroon lopen met elke keer dezelfde paniekgedachten.”

Als de verschijnselen die bij zo’n trauma horen zoals paniek, angst, duizeligheid, hoofdpijn, hartkloppingen en hyperventilatie je dagelijks leven gaan verstoren dan heb je een posttraumatische stress-stoornis (PTSS).

Daar moet je zo snel mogelijk vanaf natuurlijk. Maar hoe doe je dat?

Fuck ik heb PTSS. En nu?

Als je PTSS hebt wil je er vanaf. Dat kan op verschillende manieren. Er zijn medicijnen, cognitieve gedragstherapie en EMDR. Medicijnen (paroxetine) spreken voor zich. Die neem je in bepaalde hoeveelheden in een bepaalde periode en de verschijnselen zouden dan als het goed is moeten afnemen.

Cognitieve gedragstherapie is een therapie waar je door praatsessies, oefeningen doen en huiswerk je emoties in combinatie met je gedrag probeert te veranderen in een positieve manier van leven. Snap je het nog? Simpelweg gezegd is het positiever worden.

De meest opvallende manier van behandelen is EMDR. De patiënt moet diep in  gedachten teruggaan naar het moment van de traumatische gebeurtenis. Dan geef hij het gevoel wat hij erbij heeft een cijfer. De therapeut of psycholoog gaat dan, een paar seconden, dichtbij het gezicht van de patiënt bewegingen maken met zijn of haar vingers. Als dat klaar is moet je zeggen wat je voelt. Dit kan een lichamelijk gevoel zijn, maar ook een emotie. Daarna gaat de patiënt weer terug naar de traumatische ervaring en geeft weer een cijfer. Dit wordt herhaald totdat het cijfer teruggebracht is tot een zo laag mogelijk niveau.

Hoe werkt dat EMDR dan in godsnaam?

”Dat weten ze eigenlijk nog niet precies. Wetenschappers hebben bewezen dát het werkt, maar hoe het werkt nog niet. Ze weten wel dat door de bewegingen met de vingers er een soort short-cut gecreëerd wordt in je hersenen naar de traumatische ervaring zodat de patiënt niet meer die omweg hoeft te nemen en weet dat de klachten bij het trauma horen.” Patrice Nieuwenhuijs geeft zelf ook EMDR-sessies. Maar patiënten zijn vaak wel achterdochtig als ze horen wat voor soort behandeling ze kunnen verwachten. ‘Ik vraag aan mijn patiënten altijd feedback als ze uitbehandeld zijn. Laatst kreeg ik een mailtje van een ex-patiënt.”

Enigszins sceptisch kwam ik bij u binnen als rationalist. Wat moet je toch met gevoel als je het allemaal kunt bedenken. Je hebt mij de andere kant laten en zien en mijn gevoel en ratio aan elkaar kunnen koppelen op een fijne manier. Ik zag op tegen het zweverige en dat had je door. Je hebt me er doorheen geloodst op een slimme en fijne manier. Niet alleen begrijp ik nu meer van mijzelf maar ook hoe anderen mijn gedrag ervaren.

”Deze patiënt was sceptisch over de manier van behandelen en over de spirituele sfeer die er omheen hangt. Na de sessies was dit gevoel weg. En zo lopen de meeste patiënten hier weg.”

Voor nu houdt dit artikel ermee op. Maar heb je meer vragen over EMDR en/of PTSS? Volg mijn blog!

Bronnen:

Patrice Nieuwenhuijs, www.therapie-amsterdam.net, 06-51146488

http://www.pdcentrum.nl/info/over_ptss.htm

http://www.amcpsychiatrie-angst.nl/behandeling_behandelvormen_cognitieve_gedragstherapie_cgt.htm

http://www.amcpsychiatrie-angst.nl/behandeling_behandelvormen_emdr.htm

http://www.amcpsychiatrie-angst.nl/behandeling_behandelvormen_ptss_behandeling.htm